Biraz ücretsiz yazılım, daha iyi soğutma ve enerjik sürücüler: İnce ayar reçetemize uyun ve optimize edilmiş bir ekran kartına sahip olun. Eğer oyunlar hantal çalışıyor ve sürekli donmalardan ötürü zevk vermiyorsa, sizin için bir araya getirdiğimiz ince-ayar püf noktalarına bir göz atın.
Yeni bir ekran kartı alanlar, önceki ekran kartlarıyla karşılaştırdıklarında büyük bir hız farkı hissederler. Fakat grafikler ancak bazı kurallara uyduğunuzda tatmin edici sonuçlar verecektir: Eğer iş ideal bir sistem hazırlamak ise sürücü, ince ayar ve püf noktalar size doğru yolu gösterecektir.
Meraklılar ekran kartları için çıkan ek yükseltmeleri yakından takip ederler. Sizlere kartınızı nasıl genişletebileceğinizi göstereceğiz - böylece çok keskin grafiklerde bile ufak bir şeyin eksikliğini hissetmeyeceksiniz.
Önce tespit: Modelinizi şu şekilde bulabilirsiniz
İşe başlamadan önce hangi modeli kullandığınızı öğrenmelisiniz. Bu iş için gerekli her türlü bilgiyi verebilecek birkaç araç tavsiye ediyoruz.
Hangi ekran kartını kullandığınızı tespit edebilecek birçok araç var. En basit yöntem DirectX'dir. Buna ulaşmak için başlat menüsünden "Çalıştır" a girin ve "dxdiag" komutunu verin. Alternatif olarak bütünleşik arama özelliğini kullanabilirsiniz. Yüklü olan sürücü ekran kartının ismini tanıdıysa, DirectX tanılama aracı bunu listeler.
DirectX'e güvenmiyor veya yeterli sürücüye sahip değilseniz, ekran kartınızın yonga setini size bildirebilecek çeşitli araçlar mevcut.
GPU-Z: Ufak ve etkili
GPU-Z, ekran kartınızın içindeki grafik işlemciyi tanıyabiliyor. Program, önemli tüm bilgileri düzenli bir şekilde listeliyor. Techpowerup geliştiricileri, referans olarak alınan CPU-Z tasarımına yönelmişler. Bu tam da yerinde olmuş, zira araç bir bakışta grafik yongası hakkında tüm bilgilere ulaşmanızı sağlıyor. Bir diğer avantaj: Araç ücretsiz ve kuruluma bile ihtiyaç duymuyor; sadece ZIP arşivindeki EXE dosyasını çalıştırmanız yeterli.
SiSoft Sandra Lite
Şu sıralar efsane haline gelmiş SiSoft Sandra seneler içinde değerini daha da arttırdı. Bugünkü sürümleri bile diğer ücretsiz alternatiflerin hayalini bile kuramayacağı kaliteyi sunuyor. Mesela program donanım ve yazılım ayarlarınızı nasıl optimize edebileceğinize dair öneriler sunabiliyor. Ekran kartına ilişkin bilgilerin yanında diğer tüm donanım bileşenlerine ait detaylı bilgileri de gösteriyor.
Reçetenin temeli: Sürücüleri güncelleyin
Yaratıcılığınızı konuşturmadan önce ekran kartınız için en güncel sürücüleri yüklemelisiniz. Bu iş için en iyisi, grafik yongası üreticinizin sunduğu referans sürücüleri kullanmaktır.
Eğer GPU-Z bilgisayarınızda bir Radeon grafik yongası bulursa, AMD/ATI ekran kartına sahipsiniz demektir. Geforce ise Nvidia firmasının tüm güncel modellere verdiği isimdir. Ama sadece bu iki üretici grafik yongaları üretmiyor; Intel de anakartlara entegre olarak gelen birçok yaygın Onboard-yongalar sunuyor.
Üreticinin ekran kartına ne isim verdiği önemli değil: Daima güncel olan bir sürücü ekran kartınızın en yeni oyunlarda geri kalmamasını ve hatalardan arınmış olarak çalışmasını sağlar. Modeliniz en yeni nesle ait olmasa bile sürücü güncellemesi yapmaya her zaman değer.
AMD/ATI: Yeni Catalyst ile her zaman taze
AMD'nin ekran kartları için ürettiği sürücü paketinin ismi Catalyst'tir . Tüm yaygın işletim sistemleri için gerekli olan asıl sürücünün yanında firma bir de "Control Center" isimli yapılandırma aracını da sunar. AMD sürücülerini aylık rutinle günceller. Mesela 2007'nin 12. ayı için çıkarılan sürücünün numarası 7.12 dir - yani aralık.
Download: XP için Catalyst
Download: Vista için Catalyst
Nvidia: Sıcak Forceware'ler
Nvidia düzensiz aralıklarla Forceware paketlerinin yeni sürümlerini yayınlar. Yine burada da "Nvidia Kontrol Paneli" adında bir yapılandırma aracı mevcut. Deneyim meraklısı kullanıcılar ise düzenli olarak çıkan beta sürücü güncellemelerini severler, zira bu sürücüler daha sonraki sürümlerde olacak düzeltmeleri şimdiden içlerinde barındırırlar.
Download: XP için Forceware
Download: Vista için Forceware
Intel: Zor bir reçete
Nvidia ve AMD de güncellemenin son derece kolay olmasına karşın, denizdeki kum kadar Intel yongası mevcut. Intel sadece bütünleşik (onboard) yongalar ürettiği için ilk önce anakart üreticinizin kullanım kılavuzundan bilgi edinmelisiniz. Sonuç olarak ilgili web sitesini ziyaret edin ve modelinizi arayın. Ancak orada başarılı olabilirsiniz.
Şunu unutmayın: Bir ekran kartı ancak geri kalan donanımın izin verdiği oranda hızlıdır. Bu yüzden geri kalan sistem bileşenlerinizin de sürücülerini güncelleyin. Bunun içine ses kartı, anakartın yonga seti ve önemli Windows güncellemeleri de giriyor.
Uygulama başlıyor: Ayarları optimize etmek
Tam anlamıyla işe girişmeden önce hiç bir şeyi yakmamak için gerekli malzemelere ihtiyacınız olacak. Size hem ücretsiz olan hem de işini stabil bir şekilde yapabilen bir araç tanıtacağız.
Gerçi sürücüler donanımınızı optimize etmek için gerekli fonksiyonları barındırır. Fakat en büyük problem daima eksik olan güvenliktir. Sürücüler ince ayar işleminden sonra sisteminizin stabilitesini ölçme işlemini yapamazlar. Bu iş için yine harici programlara ihtiyacınız olacak.
ATI Tool: İnce ayarla uğraşanların yıldızı
Önceden uyaralım: Yükseltilmiş saat frekansları ekran kartınızın sıcaklığını doğrudan etkiler. En çok etkilenen de belleklerdir. Kural olarak bunlar soğutulmaz. Bu yüzden donanıma zarar vermemek için çok yüksek ayarlara çıkmayın.
ATITool programını kurun. Araç hem Nvidia hem de ATI kartlar için çalışacaktır. 0.26 numaralı sürüm oyuncular için geçerli olan tüm ekran kartlarını destekliyor. İstisna: Nvidia'nın DirectX 10 destekli Geforce 8 serisi ve ATI'nin Radeon HD 3000 serisi. 0.27 numaralı sürüm şu anda beta aşamasında ve eksik olan Windows Vista ve DirectX 10 ekran kartı desteğini getirecek.
İnce ayar yapma işlemi son derece kolay: Kurulumdan sonra sisteminizi yeniden başlatın. Sistem tepsinizde ATITool'un simgesini göreceksiniz. Üzerine tıkladıktan sonra bir menünün açıldığını göreceksiniz. Ayarlar ile grafik yongasının ve belleklerin saat frekanslarını belirleyebilirsiniz. MHz değerini bir miktar arttırın ve sonuç olarak değişiklikleri "Scan for Artifacts" ile test edin. Artifact diye adlandırılan kaplama hataları GPU veya bellekleriniz çok ısındığı zaman ortaya çıkar ve sistemin istikrarını kaybetmesine sebep olur.
Maksimum istikrarı sağlamak için ince ayar işleminden sonra yeniden test etmelisiniz. Mesela 3DMark'ın en güncel sürümünü indirin ve sisteminizi demo modunu açarak 2-3 saat arası çalıştırın. Eğer sisteminiz bu süre içinde bir hata veya sorun (mesela kontrol dışı yeniden başlatmalar) çıkarmazsa, rahatça oynamaya devam edebilirsiniz. Diğer türlü olursa frekans değerlerini aşağıya çekmelisiniz.
Sobayı yeniden yakın: Mantıklı yükseltmeler
İnce ayar demek büyü demek değildir: En iyi araçları ve en yeni sürücüleri kullansanız bile mucize yaratamazsınız. Sizlere her durumda almaya değer iki ekran kartı tanıtacağız.
Crysis'i bir Geforce 6 ekran kartında oynamak hiç de zevk vermez. Ne kadar çok ince ayar ve düzeltme yapsanız da oyunu akıcı bir şekilde çalıştıramazsınız. Sıradaki ekran kartları gelecek için donatılmış ve önceleri üst-seviye diye adlandırılan donanımların neredeyse yarı fiyatına satılıyorlar.
Nvidia GeForce 8800 GT
Buna sahip olunmalı: GeForce 8800 GT yüksek performans ile uygun fiyatı bir araya getiriyor. Kartı yaklaşık 350 Dolara bulabilirsiniz. Performans değerlerine baktığınızda üst-seviye bir karta baktığınızı anlayabilirsiniz. 512 MB hafıza, yepyeni G92-GPU, 112 akışkan işlemci ve yüksek frekans değerleri herkesten önce oyuncular için görülmeye değer özellikler. İdeal: Nvidia SLI ile bu kartları kombine edip GT modellerden daha pahalı olan GeForce 8800 Ultra düzeyine ulaşabilirsiniz.
AMD ATI Radeon HD 3850
Multimedya fanlarına özel: AMD Radeon HD 3800 serisinin ufak modeli yaklaşık 220 Dolara satışa sunuluyor. Bunun karşılığında 256 MB GDDR3 hafıza ve şu an için ortada olmasa bile Windows Vista Service Pack 1 ile girişi yapılacak olan DirectX 10.1'e sahip olacaksınız. Nvidia'da olduğu gibi bu kartları Crossfire modunda birleştirebilirsiniz. Sonuç: Uygun fiyata yüksek performans ve buna ek olarak düşük enerji tüketimi. Elbette bu iş için uygun anakarta sahip olmalısınız. En ideali bu ekran kartını halihazırda PCI-Express 2.0 standardını destekleyen modern bir AMD anakart ile beraber kullanmak olacaktır.
Yeni bir ekran kartı alanlar, önceki ekran kartlarıyla karşılaştırdıklarında büyük bir hız farkı hissederler. Fakat grafikler ancak bazı kurallara uyduğunuzda tatmin edici sonuçlar verecektir: Eğer iş ideal bir sistem hazırlamak ise sürücü, ince ayar ve püf noktalar size doğru yolu gösterecektir.
Meraklılar ekran kartları için çıkan ek yükseltmeleri yakından takip ederler. Sizlere kartınızı nasıl genişletebileceğinizi göstereceğiz - böylece çok keskin grafiklerde bile ufak bir şeyin eksikliğini hissetmeyeceksiniz.
Önce tespit: Modelinizi şu şekilde bulabilirsiniz
İşe başlamadan önce hangi modeli kullandığınızı öğrenmelisiniz. Bu iş için gerekli her türlü bilgiyi verebilecek birkaç araç tavsiye ediyoruz.
Hangi ekran kartını kullandığınızı tespit edebilecek birçok araç var. En basit yöntem DirectX'dir. Buna ulaşmak için başlat menüsünden "Çalıştır" a girin ve "dxdiag" komutunu verin. Alternatif olarak bütünleşik arama özelliğini kullanabilirsiniz. Yüklü olan sürücü ekran kartının ismini tanıdıysa, DirectX tanılama aracı bunu listeler.
DirectX'e güvenmiyor veya yeterli sürücüye sahip değilseniz, ekran kartınızın yonga setini size bildirebilecek çeşitli araçlar mevcut.
GPU-Z: Ufak ve etkili
GPU-Z, ekran kartınızın içindeki grafik işlemciyi tanıyabiliyor. Program, önemli tüm bilgileri düzenli bir şekilde listeliyor. Techpowerup geliştiricileri, referans olarak alınan CPU-Z tasarımına yönelmişler. Bu tam da yerinde olmuş, zira araç bir bakışta grafik yongası hakkında tüm bilgilere ulaşmanızı sağlıyor. Bir diğer avantaj: Araç ücretsiz ve kuruluma bile ihtiyaç duymuyor; sadece ZIP arşivindeki EXE dosyasını çalıştırmanız yeterli.
SiSoft Sandra Lite
Şu sıralar efsane haline gelmiş SiSoft Sandra seneler içinde değerini daha da arttırdı. Bugünkü sürümleri bile diğer ücretsiz alternatiflerin hayalini bile kuramayacağı kaliteyi sunuyor. Mesela program donanım ve yazılım ayarlarınızı nasıl optimize edebileceğinize dair öneriler sunabiliyor. Ekran kartına ilişkin bilgilerin yanında diğer tüm donanım bileşenlerine ait detaylı bilgileri de gösteriyor.
Reçetenin temeli: Sürücüleri güncelleyin
Yaratıcılığınızı konuşturmadan önce ekran kartınız için en güncel sürücüleri yüklemelisiniz. Bu iş için en iyisi, grafik yongası üreticinizin sunduğu referans sürücüleri kullanmaktır.
Eğer GPU-Z bilgisayarınızda bir Radeon grafik yongası bulursa, AMD/ATI ekran kartına sahipsiniz demektir. Geforce ise Nvidia firmasının tüm güncel modellere verdiği isimdir. Ama sadece bu iki üretici grafik yongaları üretmiyor; Intel de anakartlara entegre olarak gelen birçok yaygın Onboard-yongalar sunuyor.
Üreticinin ekran kartına ne isim verdiği önemli değil: Daima güncel olan bir sürücü ekran kartınızın en yeni oyunlarda geri kalmamasını ve hatalardan arınmış olarak çalışmasını sağlar. Modeliniz en yeni nesle ait olmasa bile sürücü güncellemesi yapmaya her zaman değer.
AMD/ATI: Yeni Catalyst ile her zaman taze
AMD'nin ekran kartları için ürettiği sürücü paketinin ismi Catalyst'tir . Tüm yaygın işletim sistemleri için gerekli olan asıl sürücünün yanında firma bir de "Control Center" isimli yapılandırma aracını da sunar. AMD sürücülerini aylık rutinle günceller. Mesela 2007'nin 12. ayı için çıkarılan sürücünün numarası 7.12 dir - yani aralık.
Download: XP için Catalyst
Download: Vista için Catalyst
Nvidia: Sıcak Forceware'ler
Nvidia düzensiz aralıklarla Forceware paketlerinin yeni sürümlerini yayınlar. Yine burada da "Nvidia Kontrol Paneli" adında bir yapılandırma aracı mevcut. Deneyim meraklısı kullanıcılar ise düzenli olarak çıkan beta sürücü güncellemelerini severler, zira bu sürücüler daha sonraki sürümlerde olacak düzeltmeleri şimdiden içlerinde barındırırlar.
Download: XP için Forceware
Download: Vista için Forceware
Intel: Zor bir reçete
Nvidia ve AMD de güncellemenin son derece kolay olmasına karşın, denizdeki kum kadar Intel yongası mevcut. Intel sadece bütünleşik (onboard) yongalar ürettiği için ilk önce anakart üreticinizin kullanım kılavuzundan bilgi edinmelisiniz. Sonuç olarak ilgili web sitesini ziyaret edin ve modelinizi arayın. Ancak orada başarılı olabilirsiniz.
Şunu unutmayın: Bir ekran kartı ancak geri kalan donanımın izin verdiği oranda hızlıdır. Bu yüzden geri kalan sistem bileşenlerinizin de sürücülerini güncelleyin. Bunun içine ses kartı, anakartın yonga seti ve önemli Windows güncellemeleri de giriyor.
Uygulama başlıyor: Ayarları optimize etmek
Tam anlamıyla işe girişmeden önce hiç bir şeyi yakmamak için gerekli malzemelere ihtiyacınız olacak. Size hem ücretsiz olan hem de işini stabil bir şekilde yapabilen bir araç tanıtacağız.
Gerçi sürücüler donanımınızı optimize etmek için gerekli fonksiyonları barındırır. Fakat en büyük problem daima eksik olan güvenliktir. Sürücüler ince ayar işleminden sonra sisteminizin stabilitesini ölçme işlemini yapamazlar. Bu iş için yine harici programlara ihtiyacınız olacak.
ATI Tool: İnce ayarla uğraşanların yıldızı
Önceden uyaralım: Yükseltilmiş saat frekansları ekran kartınızın sıcaklığını doğrudan etkiler. En çok etkilenen de belleklerdir. Kural olarak bunlar soğutulmaz. Bu yüzden donanıma zarar vermemek için çok yüksek ayarlara çıkmayın.
ATITool programını kurun. Araç hem Nvidia hem de ATI kartlar için çalışacaktır. 0.26 numaralı sürüm oyuncular için geçerli olan tüm ekran kartlarını destekliyor. İstisna: Nvidia'nın DirectX 10 destekli Geforce 8 serisi ve ATI'nin Radeon HD 3000 serisi. 0.27 numaralı sürüm şu anda beta aşamasında ve eksik olan Windows Vista ve DirectX 10 ekran kartı desteğini getirecek.
İnce ayar yapma işlemi son derece kolay: Kurulumdan sonra sisteminizi yeniden başlatın. Sistem tepsinizde ATITool'un simgesini göreceksiniz. Üzerine tıkladıktan sonra bir menünün açıldığını göreceksiniz. Ayarlar ile grafik yongasının ve belleklerin saat frekanslarını belirleyebilirsiniz. MHz değerini bir miktar arttırın ve sonuç olarak değişiklikleri "Scan for Artifacts" ile test edin. Artifact diye adlandırılan kaplama hataları GPU veya bellekleriniz çok ısındığı zaman ortaya çıkar ve sistemin istikrarını kaybetmesine sebep olur.
Maksimum istikrarı sağlamak için ince ayar işleminden sonra yeniden test etmelisiniz. Mesela 3DMark'ın en güncel sürümünü indirin ve sisteminizi demo modunu açarak 2-3 saat arası çalıştırın. Eğer sisteminiz bu süre içinde bir hata veya sorun (mesela kontrol dışı yeniden başlatmalar) çıkarmazsa, rahatça oynamaya devam edebilirsiniz. Diğer türlü olursa frekans değerlerini aşağıya çekmelisiniz.
Sobayı yeniden yakın: Mantıklı yükseltmeler
İnce ayar demek büyü demek değildir: En iyi araçları ve en yeni sürücüleri kullansanız bile mucize yaratamazsınız. Sizlere her durumda almaya değer iki ekran kartı tanıtacağız.
Crysis'i bir Geforce 6 ekran kartında oynamak hiç de zevk vermez. Ne kadar çok ince ayar ve düzeltme yapsanız da oyunu akıcı bir şekilde çalıştıramazsınız. Sıradaki ekran kartları gelecek için donatılmış ve önceleri üst-seviye diye adlandırılan donanımların neredeyse yarı fiyatına satılıyorlar.
Nvidia GeForce 8800 GT
Buna sahip olunmalı: GeForce 8800 GT yüksek performans ile uygun fiyatı bir araya getiriyor. Kartı yaklaşık 350 Dolara bulabilirsiniz. Performans değerlerine baktığınızda üst-seviye bir karta baktığınızı anlayabilirsiniz. 512 MB hafıza, yepyeni G92-GPU, 112 akışkan işlemci ve yüksek frekans değerleri herkesten önce oyuncular için görülmeye değer özellikler. İdeal: Nvidia SLI ile bu kartları kombine edip GT modellerden daha pahalı olan GeForce 8800 Ultra düzeyine ulaşabilirsiniz.
AMD ATI Radeon HD 3850
Multimedya fanlarına özel: AMD Radeon HD 3800 serisinin ufak modeli yaklaşık 220 Dolara satışa sunuluyor. Bunun karşılığında 256 MB GDDR3 hafıza ve şu an için ortada olmasa bile Windows Vista Service Pack 1 ile girişi yapılacak olan DirectX 10.1'e sahip olacaksınız. Nvidia'da olduğu gibi bu kartları Crossfire modunda birleştirebilirsiniz. Sonuç: Uygun fiyata yüksek performans ve buna ek olarak düşük enerji tüketimi. Elbette bu iş için uygun anakarta sahip olmalısınız. En ideali bu ekran kartını halihazırda PCI-Express 2.0 standardını destekleyen modern bir AMD anakart ile beraber kullanmak olacaktır.
